Forum Bilgini

Sınav Dönemi Ebeveynliği
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Sınav kaygısı, her öğrencinin karşılaştığı sınav öncesinde veya sırasında artan kaygı ve panikle ortaya çıkan olağan bir durumdur. Sınav sürecinde bir ebeveyn olarak öğrenciye karşı olan tutumlar ve kaygılar bu süreçte çok önemli bir rol oynayabiliyor. Sınava hazırlıkta ailenin rolü çocuklarda özellikle ruhsal anlamda önemli bir noktada yer almaktadır. Başarıya ulaşan çocuklar üzerinde yapılan araştırmalara göre, görüşmelerde çocukların ailelerinin hep yanlarında ve destekleyici oldukları sonucuna varılmaktadır. Özellikle öğrencilerin ruhsal anlamda zorlandıkları dönemlerde ailelerin yapıcı tutumları sayesinde öğrenciler kolaylıkla ve kısa sürede toparlanma göstermektedir. Yine ailelerin motive edici konuşmaları sayesinde sınava hazırlanan çocuklar kendilerini daha enerjik ve dinamik hissetmektedirler. Sınav Kaygısı yaşayan öğrencilerle yapılan görüşmelerden kaygılarının altında yatan nedenlerinin pek çoğunun ailenin beklentileri, ailenin sınava yüklediği anlam ve ebeveyn tutumları olduğu görülebiliyor.

Aslında kaygı işlevsel düzeydeyken bir motivasyon kaynağıdır. Kaygı belli düzeydeyse bizi harekete geçirir ve sorumluluk hissi uyandırır. Kaygılandığımız için bir şeyleri yapmamız gerektiği sorumluluğunu ve yapmadığımız durumda potansiyel sonuçlarını daha iyi kavrarız. Bu yüzden stresin ve kaygının aslında harekete geçirme gibi olumlu ve işlevsel bir tarafı olduğunu da söyleyebiliriz. Fakat gereğinden fazla kaygı da oldukça olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Çok çalışan bir öğrenci sınavda çok fazla kaygılandığı ve stres olduğu için gerçek potansiyelini ve başarısını gösteremeyebiliyor. Fazla kaygı başarının önüne geçiyor.

Kaygı aslında aileden çocuğa geçiyor diyebiliriz. Kaygılı anne – baba eşittir kaygılı çocuk demektir. Ailenin küçük yaştan başlayarak, çocuktan yüksek başarı beklemesi, çocuğu eleştirmesi, yargı ifadesi taşıyan sıfatlarla nitelemesi ve cezalandırması çocuğun kendine olan güvenini sarsar ve kaygı düzeyini yükseltir. Otoriter- baskıcı ebeveyn tutumları ya da Reddedici-ilgisiz ebeveyn tutumları çocukların sınav kaygısı yaşamalarını beslemektedir. Çocukların ihtiyacı olan ise tüm yaşamları boyunca onları daha sağlıklı bir birey olabilmek yolunda destekleyen Hoşgörülü-Demokratik ebeveyn tutumudur. Çevrenizdekilerle konuştuklarınız, telefon görüşmeleriniz, çocuğunuzun hayallerinden bahsederken ki heyecanınız çocuklara bu sınavın çok ama çok önemli olduğu mesajını verebilir. Örneğin; "o ders çalışsın diye tatile bile gitmiyoruz.", "Özel ders alsın diye bütçemizi çok kısıtladık. Yeter ki başarılı olsun başka bir şey istemiyoruz." veya "bak maddi anlamda ne fedakarlıklar yapıyoruz, bunun karşılığını alacağız değil mi?" gibi örtük mesajlar çocuklar tarafından hemen fark edilir ve çok daha güçlü sınav kaygısı duymalarına neden olur. Sert, disiplinli, fazla baskıcı, kuralcı ebeveynlere sahip çocukların sınav kaygısı oluşturma ihtimali oldukça yüksektir. Eleştirel ailelerde çocuklar kendilerini baskı altında hissederler ve asla başarılı olamayacaklarını düşünürler. Çocuklar ailelerinin beklediği yüksek başarılara ulaşmak için çabalarken ciddi kaygı yaşarlar ve bu durum onların başarısız olmalarına sebep olur. Aşırı korumacı ebeveynlerin çocuklarının ise sosyal kaygı geliştirdiği ve bu durumun akademik başarılarına etki ettiği bilinmektedir. İlgisiz ailelerin çocukları ise ailenin bir beklentisi olmadığı için başaramayacaklarını hisseder ve düşünürler. İlgisiz, baskıcı ve korumacı ailelerin çocuklarında güvensizlik, umutsuzluk, çaresizlik ve kaygı durumları görülmektedir. Bütün bu kötü duygular gençlerin akademik başarısını oldukça kötü etkiler.

Peki öğrencilere hayatlarında çok önemli bir zaman dilimi olan üniversite sınavına hazırlık döneminde ebeveyn olarak nasıl daha yapıcı yaklaşabiliriz? İlk olarak aşağıdakiler yapılarak başlanabilir;

Çabasını övmek
Çözüm odaklı problem becerilerini geliştirmek
Çocuğun potansiyelini kabul etmek
Kaygıyı çocuğa yansıtmamak
Kıyaslama yapmamak
Sınav sonuçlarını bir övgü veya utanç kaynağı olarak görmemek
Başarısızlığı olumsuz değil de bir gelişim unsuru olarak görmek
Peki bütün bunları nasıl yapabiliriz? Gelin yakından inceleyelim;

Çocuğunuzun sınava yönelik çabalarını takdir edin. Ona "sen zaten çok akıllısın, zekisin" demek yerine "ne kadar çok çalıştığını görüyorum, çabanın sonucunu alacağına inanıyorum" gibi yapıcı, destekleyici sözlerle onu teşvik edin.
Odak noktanız sorunun ne olduğundan ziyade sorunu nasıl çözebileceğiniz olmalı. Beklediği ve ihtiyaç duyduğu sorunla nasıl başa çıkabileceğini öğrenmektir. Örneğin; "yeterince verimli ders çalışamıyorum" diyen bir çocuğa "evet, yeteri kadar çalışmıyorsun, çalıştığın zamanlarda da notlarında artış olmuyor, ben de farkındayım." gibi sorunu tekrar tekrar yineleyen bir cevap verilmemelidir. "Bunu fark etmiş olman çok güzel. Nasıl daha verimli çalışabileceğini birlikte araştıralım. Neler yapabileceğinle ilgili bir fikrin var mı? Bizim sana yardımcı olabileceğimiz bir konu var mı? Bu konuda öğretmenine danışmamız faydalı olur mu?" gibi çözüm odaklı bir diyalog kurulmalıdır. Örneğin; birlikte çalışma ortamını düzenlemek ve dikkat dağıtıcıları kaldırmak, çalışma saatlerini düzenlemek, mola sıklığını artırmak, zorlandığı dersler için özel ders planlamak, çalışmasını teşvik edecek arkadaş bulmak, rehberlik birimiyle görüşmesini sağlamak gibi. Tüm bunlar "hadi çalış artık, hiç çalışmıyorsun, böyle giderse başarısız olacaksın" demekten çok daha yapıcı ve çözüm odaklı öneriler olacaktır. Yönteminiz bu olduğunda çocuğunuzun sınav kaygısı ile başa çıkması daha kolay olacak.
Çocuğunuzu bebeklik yıllarından başlayarak, hayatının hiçbir evresinde başkalarıyla kıyaslamayın. Akranlarıyla ya da kardeşleriyle kıyaslanmak çocukların ciddi performans kaygısı duymasına neden olabilmekte ve ailenin sevgisini kazanmak için başkaları gibi başarılı olmak zorunluluğu hissettirmektedir. Kıyaslanan çocuklarda zamanla özsaygı düşmekte ve kaygı düzeyleri yükselerek anksiyete bozukluğuna kadar gidebilmektedir. Sınav kaygısı yaşatmamak için kıyaslamalardan uzak durulmalıdır. Çocuğunuz da bu hatayı yapıp kendini okulundaki, dershanesindeki vs rakipleri ile kıyaslayabilir. Lütfen buna izin vermeyin. Böyle bir durumla karşılaştığınızda çocuğunuzun kendini sadece kendi ile kıyaslaması gerektiğine vurgu yapmaya çalışın. Örneğin kendini bir yıl önceki kendi ile, denemelerini bir önceki sınavı ile kıyaslayarak gelişimini görmesini sağlayın. Kendini kendiyle kıyaslamak eksiklerini veya gelişimini yakından görmesini sağlayarak yapıcı bir yaklaşım olacaktır fakat başkalarıyla kıyaslanmak çocuğun sadece motivasyonunu ve özgüvenini düşürerek karamsarlığa kapılmasına sebep olabilir.
Çocuğunuzla ilgili beklentilerinizi onun kapasitesi, potansiyeli, içinde bulunduğu koşullar, okulunun eğitim kalitesi, aile içi ilişkileriniz gibi başarısını etkileyecek faktörleri de göz önünde bulundurarak değerlendirmelisiniz. Potansiyelinin üzerinde bir beklentiye girmeniz çocuğunuzun sınav kaygısı yaşama olasılığını artıracaktır.
Çocuğunuz bir sınavdan başarılı olduğunda bunu büyük övgüler ve kutlamalarla taçlandırıp, başarısız olduğunda büyük üzüntü duyuyor ya da sitem ediyorsanız çocuklarınız için size sınav sonuçlarını getirmek çok daha zor hale gelebilir ve sınav kaygısı da körüklenir. Örneğin başarılı olduğunda "bu ders için çok çalıştın, emeğinin karşılığını almana çok sevindim. Tebrik ederim güzel kızım/oğlum" deyip bir kucaklaşma, öpme oldukça kararında bir tepkidir.
"Başarılı olmayı istediğini ve bu sonuç için şu an üzüldüğünü biliyorum. Ancak bazen başarılı olabilmek için başarısız olmayı da bilmek gerekir. Nerelerde hata yaptığına bakıp eksiklerini tamamlarsan bir sonraki sınava daha iyi hazır olacaksın." denilebilir. Burada anne baba kendi üzüntüsünden değil çocuğun neler hissettiğini anlayabildiğinden bahsetmiş ve ona çözüm önerileri sunmuştur. Bir çocuğun ihtiyaç duyduğu da ailesini üzmek değil, başa çıkamadığı bir zorluğun nasıl üzerinden gelebileceğini öğrenmektir. Sizin sevginiz, desteğiniz ve ilginiz olduğu sürece çocuğunuz başarılı olmak için potansiyelini aşmaya ve kendini gerçekleştirmeye çalışacaktır. 😊

Benim Muhteşem Üçlüm: Paragraf, Problem ve Geometri
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Ne zaman geriye dönüp kendime "Beni ilk seneden sınavda başarıya ulaştıran şey neydi?" diye sorsam aklıma gelen cevap hiç değişmiyor: Benim muhteşem üçlüm: Paragraf, problem ve geometri. Sınav sürecinde olan her öğrenci mutlaka paragraf ve problem çözme alışkanlığına dair öneriler duymuştur. Ben de sınav sürecindeyken bu önerileri duymuştum ve bir de bu önerilere ek olarak geometri alışkanlığı da edinmeye karar vermiştim. Paragraf ve problem tamam da geometri biraz zor sanki dediğinizi duyar gibiyim. Özellikle yeni nesil sorular olarak adlandırdığımız o sorular en başta insanın gözünü biraz da olsa korkutmuyor değil. Ama merak etmeyin TYT ve AYT sınavından geometri kısmını tam yapmış biri olarak size altın değerinde birkaç tavsiye vereceğim. Ama önce rutin olarak duyduğumuz paragraf ve problemden bahsedelim. Ben ilk paragraf ve problem kitabını 11. Sınıfın yaz tatilinde almıştım. İlk başlarda paragraf çözmenin sadece Türkçe netlerimi artırmak için yapmam gereken sıkıcı bir rutin olduğunu düşünüyordum. Problem çözmekse benim için büyük bir zevkti. Bir süre sadece problem çözüyordum. Evet problem rutinimi oluşturmuştum. Soruları da doğru çözüyordum ama peki ya hız? İşte o kısım benim için oldukça sıkıntılıydı. Ne kadar problem çözsem de yeterince hızlanamıyordum. Adeta paragraf gibi olan soruları anlayabilmek zaman alıyordu. TYT sınavlarında süreyi yetiştiremediğimi görünce anladım ki paragraf sadece Türkçe netlerimi artırmama yardımcı olacak sıkıcı bir rutin değil problem çözme hızımı da arttırmama yardımcı olacak en başta kazanmam gereken bir alışkanlıkmış. Bunu fark ettiğimde yaz başında aldığım ama beni bir köşede bekleyen paragraf kitabıma sarıldım. Tam 30 gün boyunca her gün problem çözmeden önce süre 20 soru paragraf çözdüm. Paragrafın ardından çözdüğüm problemleri anlamam ve çözmem gerçekten hızlanmıştı. O farkı gerçekten görünce paragraf kitaplarına daha sıkı sarıldım. Böylelikle paragraf ve problem alışkanlığını kazanmıştım. Artık TYT sınavlarından Türkçe kısmında ve problem kısmında gerçekten güzel netler elde ediyordum. Ancak matematik kısmına tamamen baktığımda bir eksiklik görüyordum. Temel kavramlar kısmını çözüyordum evet ama hedeflerim için yeterli miydi hayır. Eksiğim neydi peki? Geometri. 9. Sınıfta üçgenler konusunu işlerken matematik öğretmenim "Üçgenler konusunu bilen bir öğrenci bütün geometri sorularını çözebilir" demişti. O zamanlar liseye yeni başlamanın verdiği gafletle ne bu sözü ne de üçgenler konusunu umursamamıştım. Eksiğimin geometri olduğunu anlayınca kendime bir kitap aldım. Ne kadar zor olabilir ki diyerek üçgenlerden çözmeye başladım. Biraz eksik biraz yanlış bir şekilde üçgenler kısmını çözdüm. Dörtgenler kısmına geçtiğimde bir testten bazen 3 bazen 4 soru ancak çözebiliyordum. Pes edip daire ve çember konusuna geçtim. Soruların çoğunda kalem oynatamayınca anladım ki benim eksiğim küçümsediğim üçgenler konusu. Kendime en temel seviyede bir üçgenler fasikülü aldım. Önce konu anlatımını izledim. Daha sonra da sabırla soruları çözdüm. Üçgenler konusunu gerçekten anladığım an diğer tüm konuları da üçgenler konusunda öğrendiklerim ile çözmeye başladım. Peki ya yeni nesil sorular? Yeni nesil sorularda katlanan peçete ya da katlanan kağıt sorularını birer dikdörtgen ya da kare sorusu olarak düşünmeye başladım. Canlandıramadığım zaman ise sorunun altına küçük bir çizim yaparak soruyu kendi anladığım şekilde resmediyordum. Bir süre sonra sorulara baktığımda sadece temel geometrik şekilleri görmeye başladım ve yeni nesil sorular benim için alışkın olduğumuz o soru tipi haline gelmiş oldu. Gelelim geometri öğrenme ve çözme alışkanlığı kazanma süreci boyunca aklımdan hiç çıkarmadığım o 3 altın kurala: Birincisi geometride her şeyin temeli üçgenlerdir. İkincisi "Ben bunu biliyorum, zaten ilkokuldan bu yana görüyorum." diyerek konu her ne olursa olsun küçümsememeliyim. Üçüncüsü ve en önemlisi ise sabırlı olmalıyım. Ben bu süreci 11. Sınıfın yaz tatilinde 90 günde yavaş yavaş tamamladım. Sizler sınava kalan zamanınıza göre bu süreci ayarlayabilirsiniz. Son olarak benim muhteşem üçlüm beni kendime göre muhteşem bir sonuca götürmüştü. Umarım muhteşem üçlü sizleri de muhteşem sonuçlara götürür.

Sınav Senesinde Motivasyon
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Selamlar Sevgili Kopilot Rehberlik öğrencileri. Bu yazımızda sizlere 'Sınav senesinde motivasyon nasıl korunur?' bundan bahsedeceğim ama ona geçmeden önce 'Motivasyon nedir?' hızlıca bir bakalım. MOTİVASYON: Motivasyon, belirli bir hedefe ulaşmak için kişiyi belirli bir şekilde çalışmaya iten enerji ve coşku durumu olarak tanımlanabilir. Kişinin hedeflenen sonuca ulaşması için onu teşvik eden motivasyon, ne tür zorlukla karşılaşırsa karşılaşsın, kişinin bu yolda bağlılıkla ilerlemesini sağlamaktadır. Ve motivasyon 2 şekilde karşımıza çıkar.

1- İçsel Motivasyon: Adından anlayacağınız üzere içsel motivasyon kişinin kendi içinden gelen en doğal motivasyon biçimidir. İçsel motive olan bir birey için dıştan ödül ya da baskılardan ziyade yapılan faaliyetin ilgi çekici ve eğlenceli olması önemlidir.

 2-Dışşal Motivasyon: Dışardan beklenen motivasyon çeşididir. Başarı ihtiyacı, para, prestij, ödül gibi unsurlar dışsal motivasyona örnek gösterilebilir. Dışsal motivasyonun olması kişinin içsel motivasyonunu da artırabilmektedir. İyi hoşta 'Biz sınav senemizde motivasyonumuzu nasıl sağlayacağız?' dediğinizi duyar gibiyim. O zaman size birkaç kuraldan bahsedeyim.

Kural 1: Ne İstediğini Bil Ne istediğini bilen, hayalleriyle mutlu olan kişilerin motivasyon kaynağı tutunduğu hayalleridir. Hedefinize vardığınız anı hayal edin ve bu hayalinizi gerçekleştirmek için elinizden geleni yapın.

Kural 2: Zamanını Doğru Kullan, Kendine Zaman Ayır Zamanınızı doğru kullanırsanız ailenize, sevdiklerinize, hobilerinize zaman ayırarak sınav sürecini psikolojik olarak daha rahat geçirebilirsiniz.

Kural 3: İlham Verici Hayatlar Benim kendi mezun senemde en sevdiğim şey bunaldığım zamanlarda sevdiğim bana ilham olan kişilerin hayat hikayelerini okuyup onlardan esinlenmekti Bu kişilerin illa eski ya da popüler kişiler olmasına gerek yok ilerde yapmak iştediğiniz mesleğin önde gelen isimlerini de araştırıp motive olabilirsiniz.

Kural 4: Çalışma Alanı Çok klişe gelebilir ama çalışma odanız gerçekten motivasyonu etkileyen unsurlardan biri. Odanızı temiz, düzenli tutun ve masa başına geçin. Dağınık halinden çok daha verimli ve motive olduğunuzu göreceksiniz.

Kural 5: Kendine Uygun Programla Çalış Gelelim bence en önemli kuralımıza kendimize uygun çalışma planı. 12.Sınıfta kulaktan dolma bilgilerle kendime uygun olmayan bir sürü plan denedim. Kendinize uygun olmayan bir planla ilerlemeye çalıştığınızda yapamadığınız zaman tüm motivasyonunuz kayboluyor tecrübeyle sabit maaalesf. Mezuna kalacağım zaman o yüzden direkt olarak Kopilot'a başvurmuştum çünkü kendime uygun çalışma stilimi bulmak istiyordum. Tabi Kopilot'un benim motivasyonuma katkısı sadece program yapmak olmadı. Aydın Abi ve Ufuk Abi'nin canlı yayınları,danışmanımın her daim yanımda olması, kobuddylerim, analizler, etkinlikler... Benim en büyük motivasyon kaynağım kesinlikle bunlardı.Benim size verebileceğim tavsiyeler şimdilik bu kadar. Yeni yazılarımızda görüşmek üzere.

Yazılım Mühendisliği Nedir, Ne iş Yapar? Maaşları
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Yazılım mühendisliği, özellikle son yılların en popüler ve en çok tercih edilen mesleklerinden biri. Üstelik artık yazılım mühendisi olmak için üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olmak gerekmiyor. Yalnızca kendi çabalarınızla, i̇nternet kursları ile ya da çeşitli eğitim programlarına katılarak da bu meslekte yetkinleşmek mümkün. Elbette bir üniversitenin yazılım mühendisliği bölümünde okumak da asla küçümsenecek bir alternatif değil. Peki yazılım mühendisliği nedir ve iş imkanları ne şekilde?

Yazılım Mühendisliği Nedir?
Software Engineering olarak da bilinen yazılım mühendisliği, kullanıcıların ya da şirketlerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yazılım sistemleri geliştiren, test eden ve gerekli durumlarda bakımlarını gerçekleştiren bir alandır. Daha basit bir tanımla bilgisayarlar için çeşitli yazılımlar geliştirir ve bu yazılımları yönetir. Peki yazılım mühendisliği ne iş yapar ve çalışma alanları neler?

Yazılım Mühendisliği Ne İş Yapar?
Yazılım mühendisliği alanının ilk görevlerinden biri kullanıcıların yazılım ihtiyaçlarının ya da gereksinimlerinin analiz edilerek belirlenmesidir. Hemen ardından bu gereksinimlere uygun bir yazılım tasarımı gerçekleştirilir. Bu süreçte yazılım arayüzü, mimarisi ve bileşenleri belirlenir. Daha sonra ise yazılımın geliştirilmesi adına programlama dilleri ve geliştirme araçlarından faydalanılarak belirlenen tasarıma göre bir kodlama yapılır. Nihayetinde yazılım ortaya çıkmış olur fakat yazılımın ortaya çıkması, yazılım mühendislerinin işinin bittiği anlamına gelmez.

Yazılımın işlevsel şekilde çalıştığından, istenilen performansı verdiğinden, güvenilir ve güvenli olduğundan emin olmak için gerekli testler yazılım mühendisleri tarafından gerçekleştirilir. Mevcut hatalar tespit edilir ve yazılım kalitesinin yükseltilmesi adına gerekli iyileştirmeler yapılır. Hemen ardından ise yazılımın nasıl kullanılacağını gösteren teknik belgeler ve kılavuzlar hazırlanır.

Yazılım mühendisleri güncelleme, bakım ve destek gibi konularda da çalışmaya devam eder. Yazılımın kullanılmaya devam ettiği süre boyunca beklentileri karşılamaya devam ettiğinden emin olunması gerekir. Yazılımın ihtiyaçları karşılayamadığı noktada ise yazılım mühendisleri devreye girerek gerekli güncellemeleri gerçekleştirir ve yazılımı yeniden işler hale getirir. Yazılım mühendisliği alanında faaliyet gösterecek personelleri özellikle problemleri anlama ve çözme konusunda kendilerini geliştirmiş olmaları beklenir. Peki yazılım mühendisliği iş imkanları nelerdir?

Yazılım Mühendisliği Çalışma Alanları
Yazılım mühendisliği alanında çalışan personeller çeşitli uygulamalar geliştirerek gelir elde edebilir. Fakat aynı zamanda pek çok farklı sektör için de çalışabilirler. Yazılım mühendislerinin çalışabileceği başlıca alanlar ise şunlardır:

Bilgi teknolojileri şirketleri içerisinde veritabanının yönetilmesi, sistem yönetiminin ve ağ güvenliğinin sağlanması gibi alanlarda,

Bankalarda, sigorta şirketlerinde ya da çeşitli finansal kurumlarda ödeme sistemlerinin geliştirilmesi ve finansal analiz gibi alanlarda,

Sağlık sektörü içerisinde hasta takibi, veri analizi ve bilgi sistemleri geliştirilmesi gibi alanlarda,

Oyun geliştirme stüdyolarında ve eğlence endüstrisi içerisinde oyun tasarımı ve yapay zeka modelleri geliştirilmesi gibi alanlarda,

Telekomünikasyon şirketlerinde kablosuz iletişimin sağlanması ve mobil uygulama geliştirme gibi alanlarda,

E-ticaret ve dijital pazarlama şirketleri içerisinde platformların ve e-ticaret sistemlerinin geliştirilmesi gibi alanlarda,

Enerji ve otomasyon şirketleri içerisinde enerji yönetiminin gerçekleştirilmesi ve otomasyon sistemlerinin geliştirilmesi gibi alanlarda,

Eğitim kurumları ve eğitim teknolojileri şirketlerinde öğrenci izleme sistemlerinin ve yapay zeka destekli eğitim yazılımlarının geliştirilmesi gibi alanlarda.

Elbette bu listenin genişletilmesi mümkündür. Bugün hemen hemen tüm sektörler, yazılım mühendisliği alanından aktif olarak yararlanmaya başlamış durumdadır.

Yazılım Mühendisliği Maaşları
Tüm dünyada yazılım mühendisliği maaş konusunda pek çok mesleğe göre tatmin edici olmakla birlikte, maaşı belirleyen birtakım unsurlar bulunur. Yazılım mühendisinin çalıştığı konum, şirketin büyüklüğü, personelin deneyimi ve bir dizi faktör maaşlar konusunda belirleyicidir. Örneğin silikon vadisi gibi teknoloji merkezlerinde bulunan şirketlerde yazılım mühendisliği maaşları çok daha yüksek olabilir.

Türkiye'de 2024 yılı itibariyle en düşük yazılım mühendisliği maaşı 28.000 TL, en yüksek yazılım mühendisliği maaşı ise 110.000 TL civarındadır. Yani bir yazılım mühendisinin maaşı ortalama olarak 35.000 TL ile 45.000 TL arasındadır.

Yazılım Mühendisliği Dersleri
Yazılım mühendisliği sayısal bir alan olduğundan fizik ve matematik dersleri ağırlıktadır. Bununla birlikte her üniversitenin müfredatı farklılık gösterebilir. Yazılım mühendisliği öğrencilerinin 4 yıl boyunca alacağı derslerden bazıları şunlardır:

Nesne Yönelimi ve Programlama,

Yazılım Kalite Güvencesi ve Testi,

Yazılım Sistemi Analizi,

Veri Tabanı Sistemleri,

Yazılım Geliştirme,

Programlama,

Veri Yapıları ve Algoritmalar,

Mantıksal Tasarım.

Yazılım mühendisliği öğrencileri kendi yönelmek istedikleri alana göre çeşitli seçmeli dersler alabilir ve kendilerini arzu ettikleri şekilde geliştirebilir. Eğer siz de yazılım mühendisliği alanına yönelmek isterseniz, eğitim programları ve üniversitelerin ilgili bölümleri ile ilgili detaylı bilgiye Kopilot Rehberlik aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

Bilgisayar Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Bilgisayar mühendisliği; bilgisayar sistemlerini ve bileşenlerini tasarlama, geliştirme, optimize etme gibi görevleri olan bir mühendislik dalıdır. Günümüz teknolojilerinden olan çip, sensör, devre kartı, klavye, modem ve yazıcı gibi birçok donanım ve ekipmanın araştırılması ile sorumlu olan bilgisayar mühendisleri, çeşitli algoritmalardan ve yazılımlardan faydalanarak mevcut donanımları daha modern hale getirmekle yükümlüdürler. Bu da bilgisayar mühendisliğini sadece günümüz dünyası için değil, geleceğin de değerli bir iş kolu yapar. Bu nedenle bilgisayar mühendisliği dünyada ve ülkemizde en çok tercih edilen mühendislik kollarındandır. Peki bilgisayar mühendisliği ne iş yapar ve tam olarak hangi görevlerden sorumludur?

Bilgisayar Mühendisliği Nedir?
Bilgisayar bilimi ve elektronik devreler arası ilişkiyi anlayarak hızlı gelişen teknoloji dünyasına yenilikçi çözümler öneren bilgisayar mühendisleri, günümüzde kullanılan birçok önemli ekipman hakkında bilgi sahibi kişilerdir. Bellek, kayıt, mikroişlemci ve çip gibi sürekli gelişmeye açık donanım ve yazılımlara odaklanan bu bölüm geleceği parlak meslek kollarından biridir. Bu nedenle üniversite sınavlarında sıklıkla araştırılır. Ancak öğrencilerin tercih yapmadan önce bilgisayar mühendisliği nedir ve çalışma alanları nelerdir konularını detaylı araştırma yapması önerilir.

Bilgisayar mühendisliği; bilgisayar donanım ve yazılımlarını geliştirmek, test etmek ve yeniden tasarlamak için çeşitli araştırmalar yapan komplike bir mühendislik dalıdır. Bilgisayar bilimi ve elektronik mühendisliğine ait çeşitli birimleri bir araya getiren bilgisayar mühendisliği, kendi içinde donanım ve yazılım mühendisliği olmak üzere iki ana uzmanlık dalına ayrışır. Her biri kendi gelişme ve çalışma alanlarına sahip olan bu uzmanlıklar, bilgisayar mühendisliğinde ilerleyerek en yenilikçi teknolojilere çözümler sunma ve modern dünyaya ayak uydurma açısından avantajlıdır.

Bilgisayar Mühendisliği Ne İş Yapar?
Bilgisayar mühendislerinin temel görev ve sorumlulukları, uzmanlık alanına ve tercih edilen sektöre göre değişmekle birlikte genellikle şu şekildedir:

Çeşitli donanım ve yazılım sistemleri tasarlama, geliştirme ve test etme; ek olarak güvenilirlik, maliyet, performans gibi parametreleri dikkate alarak kullanıcı ihtiyaçlarına hitap eden yenilikçi çözümler sunma,

Bilgisayar donanımını oluşturan işlemci, çekirdek, bellek gibi bileşenleri tasarlama ve geliştirme; donanım ve yazılım arasında uyum çalışmaları yapma,

İşletim ve veritabanı sistemleri, ağ protokolleri, uygulama yazılımları gibi yazılım bileşenleri tasarlama ve optimize etme,

Ağ sistemleri ve bileşenleri tasarlama ve geliştirme; ayrıca mevcut sistemleri yeni ağlara entegre etme,

Bilgisayar yazılım ve donanımı ile ilgili sorunları tespit ederek çözümleme, sistem performansını ve güvenliğini artıran düzenli bakım ve güncelleme çalışmaları yürütme.

Elbette uzmanlaşılan alana göre yukarıdaki sorumluluk listesi uzatılabilir veya kendi içinde daha özel bir alana yoğunlaşabilir.

Bilgisayar Mühendisliği Çalışma Alanları
Bilgisayar mühendisliği bölümü mezunlarının donanım, sistem, ağ ve yazılım gibi alanlarda çalışma imkanı olur. Başlıca alanlar ise şunlardır:

Yazılım Uzmanı

Kalite Kontrol ve Test Uzmanı

Veri Analisti

Banka Veritabanı Uzmanı

Web Tasarım Uzmanı

Grafik Tasarımı ve Çizim

Veri Mimarı

Donanım Mühendisliği

Kontrol Mühendisliği

Ağ ve İnternet Uzmanı

Konfigürasyon Yöneticisi

Robotik Mühendisliği

Bunların yanı sıra bilgisayar mühendisliği iş imkanları arasında siber güvenlik de bulunur. Yeni teknolojilerin gelişmesi ve çevrim içi sistemlerde yeni güvenliksel, donanımsal veya yazılımsal sorunlarını ortaya çıkması ile birlikte, bilgisayar mühendisliği çalışma alanları da genişleme potansiyeline sahiptir.

Bilgisayar Mühendisliği Maaşları
En çok tercih edilen mühendislik disiplinlerinden olan bilgisayar mühendisliğinde çalışma alanı ve koşulları fazlasıyla değişkendir. Bu da bilgisayar mühendisliği maaş ortalamasının iş deneyimine, sektör seçimine, işletme büyüklüğüne ve lokasyona bağlı olarak farklılaşmasına sebebiyet verir.

2024 yılı için genel Türkiye ortalaması göz önünde bulundurulduğunda, en düşük bilgisayar mühendisi maaşlarının 20.900 TL, en yüksek bilgisayar mühendisi maaşlarının ise 65.000 TL olduğu görülür. Uzman bilgisayar mühendisleri için ise bu aralık 56.400 TL ile 132.800 TL civarına ulaşır. Bütün bunlara bağlı olarak, başlangıç seviyesinde bir bilgisayar mühendisinin ayda ortalama 26.000 TL maaş aldığı söylenebilir.

Bilgisayar Mühendisliği Dersleri
Bilgisayar mühendisliği, üniversitelerin Mühendislik veya Teknoloji Fakültelerinde bulunan ve 4 yılda tamamlanan bir disiplindir. Bu süreç boyunca alınan eğitim genellikle temel mühendislik prensiplerini ve matematik ile bilgisayar bilimi konularını içeren bir müfredatı kapsar. Ancak her üniversitede bu derslerin sıralaması, içeriği ve işlenme şekli değişebilir. Genel olarak bilgisayar mühendisliği bölümlerinde verilen temel derslerden bazıları şunlardır:

Matematik I, II, III (Calculus)

Lineer Cebir

Diferansiyel Denklemler

Olasılık ve İstatistik

Bilgisayar Organizasyonu ve Mimarisi

Bilgisayar ve Yazılım Programlama

Veri Yapıları ve Algoritma

Mikrodenetleyiciler

Elektrik Devreleri ve Elektronik

Dijital Devreler

Elektromanyetizma

İletişim Sistemleri

Kontrol Sistemleri

Sayısal Elektronik

İnsan Bilgisayar Etkileşimi

Yazılım Mühendisliği

Ağ Güvenliği

Bilgisayar Ağları ve Ağ Güvenliği

Sistem Programlama

Proje Yönetimi ve Veritabanı Sistem Yönetimi

İşletim Sistemleri

Aldığı dersleri başarılı şekilde veren, stajlarını eksiksiz tamamlayan ve bitirme projesini gerektiği gibi sunan öğrenciler mezun olarak "Bilgisayar Mühendisi" unvanı almaya hak kazanırlar.

Uçak Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Uçak mühendisliği en prestijli mühendislik dallarından biridir ve özellikle üniversite sınavlarında gerektirdiği yüksek taban puanları ile öne çıkar. Sayılı üniversitede yer alan uçak mühendisliği bölümü mezunları, iş garantisi olan ve uzmanlık isteyen bir sektöre adım atarlar. Bu nedenle maaş ortalamalarının yüksek, kariyer fırsatlarının ise avantajlı olduğu uçak mühendisliği sadece yerelde değil, global arenada da geçerli bir meslek dalıdır. O halde uçak mühendisliği nedir ve çalışma şartları nelerdir, yakından bakalım!

Uçak Mühendisliği Nedir?
Uçak mühendisliği özellikle havacılık ve uçak tasarımı alanına odaklanan bir mühendislik dalıdır. Havacılık endüstrisinde çalışmak üzere kalifiye elemanlar yetiştirmek için açılan bu bölüm, temel mühendislik prensiplerine ek olarak uçuş sistemlerinin tasarımı gibi daha öznel alanlara yönelir. Böylece uçakların güvenli ve verimli şekilde çalışmasını sağlayacak teknik bilgiye sahip mühendisler eğitir. Uçakların tasarımı, güvenlik standartlarına uygun şekilde üretilmesi, bakımı ve onarımı gibi konulara yoğunlaşan uçak mühendisliği, aynı zamanda uçaklarda verimli enerji ve yakıt tüketimi sağlamak adına da çeşitli çalışmalar yürüten bir meslek grubudur. Bu nedenle analitik düşünme, problem çözme ve istikrarlı çalışma gibi özel maheretler gerektirir. 

Uçak Mühendisliği Ne İş Yapar?
Uçak mühendisleri; uçakların sorunsuz şekilde hareket edebilmesi için gereken bütün aygıtları denetleyen, çeşitli bakım ve onarım çalışmaları yapan, aynı zamanda yeni uçuş tasarımları ile uçak modellerinin geliştirilmesine yardımcı olan uzmanlardır. Bununla birlikte, uçak mühendisliği kendi içinde çeşitli kariyer gelişim fırsatları sunan bir bölümdür ve buna bağlı olarak kişisel görev ve sorumluluklar değişebilir.

Ancak "Uçak mühendisliği ne iş yapar" sorusuna en genel tanımla yanıt verilecek olursa aşağıdaki temel yükümlülüklerden bahsedilebilir:

Yeni uçak modelleri tasarlama, mevcut olanları geliştirme ve bu süreçte aerodinamik, motor tasarımı, malzeme bilimi gibi prensiplerde çalışmalar yapma,

Uçakların güvenli şekilde seyahat etmesini sağlamak için gerekli kontrol sistemleri tasarlama ve optimize etme; böylece uçuş pilotlarına otomatik pilot sistemlerini ve kontrol bilgisayarlarını kullanarak uçma avantajı sağlama,

Uçak motor sistemlerine ait tasarım, test ve performans analiz çalışmaları yaparak motor verimliliği, performans ve yakıt tüketimi gibi konularda geliştirmeler sunma,

Uçakların havada düzgün manevra hareketleri yapmasını sağlamak adına çalışmalar yapma ve farklı sistemleri uçağa başarılı şekilde entegre etme,

Uçağa ait yapısal bileşenleri inceleyerek tasarımda bütünlüğü sağlayacak en dayanıklı ve doğru malzemeleri seçme,

Havacılık güvenlik standartlarının karşılandığından emin olma ve güvenlik açıklarını tespit ederek üretim süreçlerini optimize etme,

Uçakların düzenli bakım ve onarım çalışmalarını yaparak olası güvenlik risklerini ve arızaları ortadan kaldırma.

Yukarıda sıralanan görevler, uçak tasarımından başlayarak bakım, geliştirme ve üretim gibi bir dizi farklı aşamada aktif olarak rol almayı gerektirir. Havacılık endüstrisi, sürekli gelişmeye açık bir sektör olduğundan uçak mühendislerinin yeni trendlere ve teknolojilere adapte olarak güncel kalması çok önemlidir. Buna bağlı şekilde uçak mühendislerinin iş tanımı daha fazla detaylandırılabilir.

Uçak Mühendisliği Çalışma Alanları
Uçak mühendisliği; atmosfer içinde hareket eden uçak, helikopter ve roket gibi hava araçlarına ait çeşitli uçuş kontrol tekniklerini ve yapısal bileşenleri geliştirerek inceleyen bir meslektir. Son derece geniş olan uçak mühendisliği iş imkanları taşımacılıktan savunma sanayiine kadar uzanır. Bölüm meunları hava araçlarının üretimi, bakımı ve geliştirmesi konusunda kapsamlı bir teknik eğitim aldıklarından şu gibi alanlarda çalışma fırsatı elde ederler:

Uçak Yapım ve Tasarım Şirketleri

Helikopter Yapım Şirketleri

Roket Sanayii

Sivil Havacılık Sektörü

Savunma ve Güvenlik Sektörü

Askeri Sanayii

İnsansız Hava Aracı Üretim ve Tasarım Firmaları

ROKETSAN

ASELSAN

Hava Yolu Firmaları

Havacılık ve Uzay Firmaları

Araştırma ve Geliştirme Merkezleri

Uçuş Simülasyon Şirketleri

Ulaştırma ve Altyapı Sektörü

Kamu Kurum ve Kuruluşları

Uçak mühendisliği mesleki gelişim imkanın yüksek olduğu bir bölümdür. Dolayısıyla bölüm mezunları, gerek lisans eğitiminin ardından alınacak yüksek lisans eğitimleri gerek kişisel deneyimlere bağlı olarak teknoloji, uzay sistemleri ve yapay zeka gibi hızla gelişen konulara odaklanan yeni nesil iş imkanları da bulabilirler.

Uçak Mühendisliği Maaşları
Uçak mühendisliği kabul edilme ve eğitim şartlarının zorlu olduğu bir bölümdür. Bölüm mezunlarının başarılı bir kariyer oluşturabilmesi için aynı disiplinli çalışma sistemini iş hayatına taşımaları istenir. Dolayısıyla genel ortalamalar söz konusu olduğunda uçak mühendisliği bölümünden mezun olanların yüksek maaşla işe girdiği söylenebilir. Nitekim, Türkiye'de uçak mühendislerinin başlangıç maaşı 38.600 TL civarıdır. Mesleki hayatının ortalarında olan mezunlar yaklaşık 56.600 TL maaş alırken, bu meblağ deneyim ve uzmanlık arttıkça 90.000 TL'ye kadar çıkabilir.

İş imkanlarının fazlasıyla çeşitli olduğu uçak mühendisliği maaş ortalamaları bir dizi faktöre göre değişiklik gösterir. Tercih edilen kurumun genişliği, kaç kişi çalıştırdığı, uluslararası anlaşmalar yapıp yapmadığı gibi parametreler aylık kazançları şekillendirmede büyük etkiye sahiptir. Kişisel deneyim, alanındaki uzmanlık ve iş kapsamı da alınan maaşlar üzerinde etkilidir.

Uçak Mühendisliği Dersleri
Uçak mühendisliği daha çok havacılık endüstrisinde çalışmak üzere tasarlanmış bir ders planına sahiptir. Bu nedenle bölüm dersleri ağırlıklı olarak Uçak Tasarımı, Uçak Sistemleri, Motor Teknolojileri, Aerodinamik ve Uçuş Dinamiği gibi havacılığı ilgilendiren konulara odaklanır. Eğitim programının ilk iki yılında ise havuz dersleri olarak da bilinen; Statik, Dinamik, Matematik, Fizik ve Kimya gibi mühendisliğe giriş dersleri ağırlıklıdır.

Çok çeşitli seçmeli dersler, zorunlu stajlar ve proje ödevleri ile desteklenen eğitim planı üniversiteye göre değişiklik gösterebilir. Tercih edilen üniversiteye bağlı olarak bu bölüm kimi zaman "Uzay ve Uçak Mühendisliği" olarak da adlandırılabilir ve bu durumda müfredata uzay teknolojileri ile ilgili derslerin de eklenmesi gerekebilir.

Ziraat Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Ziraat mühendisliği, gıda ve tarım sektöründeki sorunlara çeşitli mühendislik prensiplerini kullanarak çözüm üretmeyi amaçlayan bir disiplindir. Bu alan, daha çok tarımda verimliliği ve sürdürülebilirliği artıracak gelişmeleri kapsar. Bu nedenle yeni teknolojiler, yapay zeka uygulamaları ve otomasyon çözümleri ile iç içe bir sisteme sahiptir. Artan popülasyon karşısında tarım ve gıda kaynaklarının nasıl kullanılması gerektiği konusunda teknik analizler ve incelemeler yapmaya odaklanan ziraat mühendisliği, önemi her geçen gün daha fazla artan meslek grupları arasındadır. Bu nedenle özellikle üniversite tercihlerinden önce "ziraat mühendisliği nedir" konusunu araştırmak size fayda sağlayabilir.

Ziraat Mühendisliği Nedir?
Ziraat mühendisliği, en genel tanımla; tarımsal üretim ve işleme konularına odaklanan bir mühendislik dalıdır. Tarım merkezde olacak şekilde çalışmalar yapan bu disiplin mekanik, elektrik, inşaat, kimya ve gıda bilimi gibi sayısız prensibi bir araya getirir. Ayrıca tarımsal verimliliğin artmasına yardımcı olacak teknolojik gelişmeleri yakından takip eder. Böylece multidisipliner bir alanda faaliyet göstererek hem günümüz sorunlarına çözümler üretir hem de gelecek öngörülerinde bulunarak olası riskleri ortadan kaldırmayı hedefler.

Tarım ekipmanlarının tasarımı ve geliştirilmesi gibi konularda da önemli rol oynayan ziraat mühendisliği, günümüzde artan çevresel problemleri kontrol altına almada ve kirlilik tespitleri yaparak çevreci yaklaşımlar teşvik etmede büyük söz sahibidir. Bu nedenle yurt içi ve yurt dışı geniş iş olanakları ile öne çıkar, kendini geliştirme fırsatlarındaki çeşitlilik sayesinde mezunlarının ilgi alanlarına yönelmesine imkan tanır.

Ziraat Mühendisliği Ne İş Yapar?
Ziraat mühendisleri; bilimsel ve teknik prensipleri kullanarak hayvancılık, tarım, gıda teknoloji, atık ve içme suyu kaynak yönetimi gibi konularda uzmanlaşan kişilerdir. Buna bağlı olarak tarımsal verimliliğin ve çevresel sürdürülebilirliğin geçerli olduğu her alanda aktif rol oynayabilirler. Dolayısıyla "Ziraat mühendisliği ne iş yapar" sorusuna, alanında çalışan mühendislerin genellikle sahip olduğu sorumluluklar üzerinden daha detaylı bir açıklama getirilebilir. Ziraat mühendislerinin mesleki hayatlarında yapmakla yükümlü oldukları görevlerin başında şunlar gelir:

Toprak özelliklerini inceleyerek gübreleme ve sulama stratejileri oluşturmak

Bitki ve hayvan hastalıklarını tanıyarak çeşitli tedavi ve kontrol yöntemleri geliştirmek, ek olarak bitki koruma çalışmaları yürütmek

Sulama ve su kaynaklar yönetiminde stratejik planlamalar yapmak, böylece kaynakların etkin kullanımını sağlamak

Tarımsal faaliyetlerde kullanılacak makinelerin seçim, bakım ve işletiminde görev almak

Teknik çalışmalar yürüterek makine ve ekipman geliştirmeleri yapmak

Fide üretimi ve sertifikasyonuna katkıda bulunmak

Çiftçi ve üretim tesislerine yönelik çeşitli eğitim programları düzenleyerek ürün kalitesini ve verimliliği artırmak

Gıda üretim süreçlerini yakından takip ederek izlemek ve gerekli alanlarda iyileştirmeler önermek

Gıda teknolojisindeki yenilikleri analiz ederek sektöre uygun çözümler geliştirmek

Toprağı ve suyu koruma amaçlı drenaj ve taşkın kontrol sistemleri planlamak

Gelişmeye açık bir disiplin olan ziraat mühendisliği, mezunlarına çok çeşitli kariyer gelişim fırsatları sunar. Bu da iş tanımının birçok koşula göre değişmesinde etkilidir. Ancak genel olarak tarımsal ve hayvansal üretimdeki verimliliği artırmaya odaklanan bu disiplin, değeri giderek artan mühendislik bölümleri arasındadır.

Ziraat Mühendisliği Çalışma Alanları
Ziraat mühendisliği tarımı teknolojiyle birleştiren bir bölümdür. Tarım, hayvancılık ve içme suyu gibi hayati öneme sahip kaynakların daha verimli ve etkili şekilde kullanımı üzerine çeşitli çalışmalar yapan ziraat mühendisliği iş imkanları bakımından oldukça zengindir. Geleneksel yöntemleri modernize etmeye odaklanan bu disiplinde mezunların başlıca tercih ettiği iş kollarından bazıları ise şunlardır:

Çiftlik, Sera ve Tarım İşletmeleri

Tarım Borsaları

Tarım ve Gıda İşleme Sanayi

Su ve Tarım Projeleri

Tarım Kredi Kooperatifleri

Tarım ve Köyişleri Bakanlıkları

Ticaret ve Sanayi Odaları

Zirai Tarım Aletleri Üretim Firmaları

Tarım İlaçları Üretim Firmaları

Ziraat Bankası

Tarım Danışmanlık Şirketleri

Ziraat mühendislerinin tarım politikaları belirleme amacıyla çeşitli araştırma kurumlarında çalışma şansı da bulunur. Proje bazlı veya sürekli olan bu tür işlerde yeni tarım teknolojilerinin araştırılmasından üretim tekniklerine kadar bir dizi farklı alana yönelme imkanı vardır. Dolayısıyla ilgili bölümden mezun olan mühendisler değişik sektörlerde kariyer gelişim fırsatları elde edebilirler.

Ziraat Mühendisliği Maaşları
Ziraat mühendisliği, yavaş yavaş gelişmekte olan ve esas değerinin gelecekte anlaşılması beklenen bölümler arasındadır. Bu nedenle ziraat mühendisliği maaş ortalamaları diğer mühendislik disiplinlerinin biraz altındadır. Ancak çeşitli kariyer gelişim fırsatları barındıran bu bölüm mezunlarına farklı alanlarda uzmanlık elde etme avantajı sunar. Ayrıca deneyim, yüksek lisans ve sektörel tercihler gibi birçok faktöre bağlı olarak maaşlar artış gösterebilir.

Bununla birlikte, Türkiye'de yeni mezun ziraat mühendislerinin başlangıç maaşı genellikle 18.000 TL - 20.000 TL aralığındadır. Deneyime bağlı olarak zaman içinde bu tutar 23.000 TL - 27.000 TL bandına çıkabilir. Alanında yetkinlik sahibi uzmanlar ise 65.000 TL'ye varan kazançlar elde edebilir.

Ziraat Mühendisliği Dersleri
Ziraat Mühendisliği, üniversitelerin"Mühendislik Fakültesi"ne dahil olan 4 yıllık bir lisans programıdır. Ülkemizde sınırlı sayıda üniversitede bulunan bu bölüm, öğrencilerine ilk yıllardan itibaren multidisipliner bir eğitim planı sunar. Botanik, Zooloji, Ekoloji ve Mikrobiyoloji gibi derslerin yanı sıra; Bitki Fizyolojisi, Genetik, Tarım Ekonomisi, Hayvan Yetiştirme Teknikleri ve Temel Bitki Teknolojisi gibi alana özel uygulanan oldukça kapsamlı ders içerikleri mevcuttur. Ayrıca öğrenciler eğitim hayatları boyunca Teknik Resim, Malzeme Bilimi ve Mühendislik Matematiği gibi diğer mühendislik disiplinleri ile ortak olan bazı derslerden de sorumlu tutulurlar. Eğitimin son yılları ise genellikle zorunlu stajların ve uygulamalı proje ödevlerinin yer aldığı daha yoğun bir müfredatı takip eder.

Bütün ders kredilerini eksiksiz şekilde tamamlayan öğrenciler lisans diploması alarak "Ziraat Mühendisi" unvanı ile meslek hayatına atılabilirler.

Genetik Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Genetik mühendisliği, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak giderek popülerleşen bir mühendislik dalıdır ve bu nedenle fazla ilgi görür. Genler üzerine çalışmalar yapan genetik mühendisliği, teknik verileri biyoloji bilimi ile birleştirir. Böylece genlerin bugüne kadar nasıl şekillendiğini ve gelecekte nelerin değişebileceğini belirler. Biyolojik kalıtım ve çeşitlilik gibi konularda araştırmalar yapan genetik mühendisleri, oldukça yüksek maaş ortalarının bulunduğu keyifli bir alanda çalışma şansı elde ederler. Bu da genetik mühendisliğini özellikle üniversite tercihi yapacaklar için ilgi çekici bir bölüm haline getirir. Peki genetik mühendisliği nedir, nasıl olunur ve ne iş yapar?

Genetik Mühendisliği Nedir?
Genetik mühendisliği, genetik materyallerin kalıtım ve biyolojik manipülasyon yoluyla değişimini inceleyen bir disiplindir. Biyoloji bilimini mühendislik prensipleri ile birleştiren bu disiplin, kimi zaman biyoteknolojik mühendislik olarak da geçer. Bu alanın temel amacı, DNA, RNA ve protein gibi genetik materyaller üzerinde çeşitli değişiklikler yaparak özel fonksiyonların ve özelliklerin geliştirilmesini sağlamaktır. Bu bakımdan geleceği etkileme ve yeni nesilleri şekillendirme gücü bulunur. Ayrıca mezunlarına çeşitli laboratuvarlarda, araştırma ve ilaç firmalarında, sağlık sektöründe veya tarımsal teknolojiler gibi gen birleşimlerinin önemli olduğu birçok farklı alanda çalışma olanağı tanır.

Genetik Mühendisliği Ne İş Yapar?
Biyoloji, biyokimya, moleküler biyoloji ve mikrobiyoloji gibi bir dizi prensibi kullanan genetik mühendisliği, çağımızın yükselişteki meslek grupları arasındadır. Bu nedenle genetik mühendisliği ne iş yapar, çok tartışılan bir konudur. Bu alan, kullandığı teknikler ve veriye dayalı çalışma sistemi sebebiyle mühendislik disiplini ile örtüşür. Fakat klasik mühendislik bölümlerinden farklı olarak bilimsel araştırmaya ve biyolojinin bir parçası olan genetiğe odaklanır. Dolayısıyla mezunlarına genler üzerinde çalışmalar yaparak laboratuvar hayatına dahil olma şansı sunar. Oldukça geniş bir görev tanımına sahip olan genetik mühendisleri insan başta gelmek üzere, birçok canlının yaşamsal durumunu inceleyerek şu gibi çalışmalar yürütebilirler:

Bitkilerin genetik yapısında optimizasyonlar yaparak hastalıklara ve iklim koşullarına daha dirençli ve besleyici olmalarını sağlamak

Tarımsal verimliliği artırmak üzere tohum geliştirme çalışmaları yürütmek ve beslenme zincirinin korunmasına yardımcı olmak

Mikroorganizmaların yapısını değiştirerek çeşitli ilaç formüllerinin üretimine katkıda bulunmak

Hücre tedavisi ve gen terapisi gibi alanlara yönelik uygulamalar geliştirmek

Genetik hastalıkların teşhis ve tedavi yöntemlerini araştırarak geliştirmek

Mikroorganizma yapısını inceleyerek su ve toprak kirliliği ile mücadele etmek

Hayvanların gen yapısı ile oynayarak hızlı büyüme ve gelişme özelliklerini artırmak

Genetik mühendislik uygulamalarının etik boyutlarını incelemek ve raporlamak

Çeşitli laboratuvarlarda görev alarak projeleri yönlendirmek, takip etmek ve analizler yapmak

Genleri yalıtma, çoğaltma ve birleştirme konularında uzman olan genetik mühendisleri, gen üzerine çalışma gerektiren her sektörde görev alabilirler. Dolayısıyla hem az mezun veren hem de çalışma alanı sürekli genişleyen bu disiplin, iş garantisi yüksek bir mühendislik bölümüdür.

Genetik Mühendisliği Çalışma Alanları
Biyolojinin bir parçası olan genetiğe odaklanan genetik mühendisliği, kendi içinde tarım biyoteknolojisi, çevre biyoteknolojisi, hayvan biyoteknolojisi ve sentetik biyoloji gibi çeşitli kollara ayrılır. Bu bakımdan genetik mühendislerinin, keyif aldığı alana yönelerek birçok canlı üzerinde ve sektörde çalışma şansı bulunur. Ancak en çok tercih edilen genetik mühendisliği iş imkanları arasında şunlar sıralanabilir:

Üniversitelerin moleküler biyoloji ve genetik bölümleri

İlaç firmalarının araştırma geliştirme departmanları

Hastanelerin kök hücre, hastalık teşhis ve tüp bebek tedavi laboratuvarları

Biyoteknoloji firmalarının cihaz ve tedavi geliştirme alanları

Aşı araştırma ve geliştirme laboratuvarları

Kanser tedavi merkezlerinin ilgili departmanları

Bitki ve hayvan genetiği araştırma kurumları

Çevresel kirlilik ile mücadele kurumları

Yapay devre ve organizma birleştirme projeleri

Genetik mühendisliği, günümüzde teknoloji ile paralel şekilde gelişmeye devam etmektedir. Bu durum, uzmanların zamanla oluşacak sektörel taleplere ve insan hayatını kolaylaştıracak gereksinimlere bağlı olarak daha farklı alanlara yönelme potansiyelini artıran bir faktördür.

Genetik Mühendisliği Maaşları
Genetik mühendisliği, ilgi gören mesleklerden biri olduğundan mezunlarına yüksek ücretlerle çalışma şansı tanır. Türkiye'de çeşitli devlet kurumlarında ve özel sektör firmalarında kariyer yapma fırsatı elde eden mühendisler, aylık ortalama 65.000 TL kazanç sağlarlar. Yeni mezunları için bu meblağ 50.000 TL'den başlar ve zaman içinde kademeli şekilde yükselir. Alanında bir süredir çalışan uzman genetik mühendisleri 130.000 TL - 140.000 TL'ye varan gelir elde edebilirler.

Bölümün aynı zamanda yurt dışı ayağının olması ve mezunlarına uluslararası firmalarda çalışma şansı sunması da önemli bir avantajdır. Yurt dışında çalışan uzmanlar için bu tutarlar çok daha yüksek seviyelere çıkabilir. Özetle, genetik mühendisliği maaş ortalaması genellikle yüksektir ve sektöre, firmaya, çalışma şartlarına göre değişir. Ancak bu disiplinin zamanla öneminin daha iyi anlaşılacağı beklendiğinden maaşlarda hızlı bir artış söz konusu olabilir.

Genetik Mühendisliği Dersleri
Genetik mühendisliği, kimi üniversitelerde "Moleküler Biyoloji ve Genetik" olarak geçer. Türkiye'de sayılı üniversitede bulunan bu bölümde eğitim müfredatı yoğun ve disiplinli bir programı takip eder. Bölüme girmeye hak kazanan öğrenciler, eğitimin ilk yıllarında problem tanıma, analiz etme ve sorun çözme yetilerini geliştirmek için Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Manyetizma, İstatistik ve Olasılık gibi mühendislik dersleri alırlar. Temel teknik bilginin ardından yeni fikir ve ürün geliştirme becerilerinin kazanımı için Hücre Biyolojisi, Mikrobiyoloji, Organik Kimya, Biyokimya, Genetik Mühendisliği İlkeleri, Gen Terapisi, Biyoteknoloji, Biyoreaktör Tasarımı, Biyoetik, Genetik Hukuk ve Etik gibi daha çok alana yönelik dersler işlenir.

Bölüm derslerinin yanı sıra seçmeli derslerini, laboratuvar ödevlerini, stajlarını ve bitirme projelerini başarıyla tamamlayan öğrenciler, 4 yıllık eğitimin ardından "Genetik Mühendisi" unvanı alarak çalışmaya başlayabilirler.

Mezuna Kalmanın Avantajları ve Dezavantajları
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Mezuna kalmanın avantajlarına ve dezavantajlarına geçmeden önce mezuna kalmak nedir bunu cevaplayalım. Mezuna kalmak 12. Sınıf YKS öğrencilerinin TYT ya da AYT sınavlarındaki sonuçlarının beklentilerini karşılamaması sonucu sınava tekrar hazırlanmak istemeleri durumudur. Mezuna kalmak çoğu öğrenciyi korkutsa da başarabileceklerine olan inancını kaybetmedikleri müddetçe güzel sonuçlar elde edebilmeleri için aynı zamanda bir fırsattır. Tabi burada dikkat edilmesi gereken bir diğer konu eğer öğrenci tercih yaptıysa ek puanının kırılmasıyla karşılaşır. Bu yüzden sınav sonuçları açıklandıktan sonra tercih dönemine gelmeden önce bu kararın doğru şekilde alınıp aksiyona geçilmesi gerekir. Peki mezuna kalmadan önce nelere dikkat etmeliyiz? Hadi gelin avantajları ve dezavantajlarına bir bakalım.

Mezuna Kalmanın Avantajları
Deneyim ve tecrübe
Daha önce sınava girdiğinizden kaynaklı sınav psikolojisine daha hakim olursunuz ve önceki yıllarda yaptığınız yanlışları farkına varıp bu yanlışları düzeltmek ve yerine daha işlevsel olanları koyarak daha doğru tecrübeler elde edersiniz.

Rakiplerden bilgili olmak
Mezuna kaldığınızda geçmiş konularınızda çok iyi olmasanız bile mutlaka bir bilgi birikimine sahip olursunuz. Geriye kalan sadece eksik konularınızı sağlamlaştırmak olacaktır. Bunun sonucunda rakiplerinizden daha fazla test çözmeye vaktiniz kalacaktır.

Okul sınavları engelinden kurtulmak
Okul sınav haftasında yaşadığımız yoğunluk yks çalışmalarımızı aksatabilir. Hem okul sınavları hem yks süreci öğrencinin daha yoğun olmasını ve yks dengesin bozulmasına sebep olabilir.

Bireysel olma özgürlüğü
Yks sürecinde okula gidilmediği için çok büyük bir zamanımız kalır ve bu süreci daha etkili yönetme şansı doğar. Özellikle öğrenci dershaneye gitmeyip evden sınava hazırlanıyorsa, diğer rakiplerine kıyasla daha özgür olur.

Daha iyi bir gelecek için ikinci bir şans
Öğrenci istemediği bölüme gidip mutsuz olmaktansa, hayatının sonuna kadar idame ettireceği ve daha mutlu olacağı mesleği yapabilmesi için bir fırsat. Bu durum öğrenciyi daha da motive edip sınavlarına daha iyi çalışabilir.

Kişisel gelişim fırsatı
Öğrenci okula gitmediği için kendisine daha fazla vakit ayıracaktır ve bu süreçte psikolojik sağlamlılığını koruması için kendisine güzel fırsatlar sunacak zaman ayırabilir. Bu süreçte çalışmanın yanında en önemli şey öğrencinin psikolojik olarakta süreci güzel yönetebilmesidir aksi taktirde motivasyon kaybı, isteksizlik ve bıkma gibi durumları kolayca yaşayabilir.

Mezuna Kalmanın Dezavantajları
Tekrar başarısız olma korkusu
Öğrencilerde en çok yaşadığımız problemler arasından ilk sırada yer alıyor. Öğrenci yaşadığı başarısız deneyimi içselleştirip bir daha yapamayacağı inancına kapılabilir. Bu nokta için öğrencinin olumsuz deneyim şemasını değiştirmesi gerekir. Bunun için Kopilot Rehberlikten destek alabilirisiniz

Çevre ve aile baskısı
Mezuna kaldıktan sonra çokça duyacağınız şeylerden biride " a kazanamadın mı?, çok çalışmamıştın zaten, olsun bir dahaki sefere artık" bu gibi sözlere hazır olmanız gerekir. Bu yüzden baş etme yöntemlerinizi geliştirmeniz gerekir.

Motivasyon problemi
Sınav süresinde yaşadığımız bir diğer problemlerden biri motivasyon kayıplarıdır. Tabi bunun sadece mezuna kalmakla bir ilgisi yok mezuna kalmayan öğrencilerinde yaşadığı en büyük problemlerden birisidir ancak arkadaşlarınızın üniversiteye gitmesi ve sınav senesinde birlikte çalışabileceğiniz arkadaşınızın olmaması motivasyon kayıplarına sebep olabilir. Tabi bu sürecin geçici bir parçası olduğunu unutmayalım. Yolun sonunda hedeflerinize ulaştığınız çok daha mutlu ve seveceğiniz bir işte çalışma fırsatı bulacaksınız. Unutmayalım sevmediğimiz bir mesleği hayatımız boyunca yapmaktansa sevdiğimiz bir meslek için 1 yılımızı daha verebiliriz bir ömrün yanında hiçbir şey

Tercih yaptıysanız okul puanınız düşer
Mezuna kalmanın dezavantajlarından biri de tercih yapan öğrencilerin okul puanının düşmesidir. Tercih yapıp bir üniversiteyi kazanan öğrencilerin okul başarı puanı (OBP) kırılır. Bu durumda öğrenci önceki yıla göre daha yüksek puan almasına rağmen daha düşük bir başarı sıralamasına sahip olabilir.

Sınav sistemi değişebilir
Hala oturmuş bir sınav sistemimizin olmamasından kaynaklı yıllar içerisinde değişmelerle karşılaşabiliyoruz. Bu yıl girdiğiniz sınavla bir sonraki yıl gireceğiniz sınav sistemi birbirinden farklı olabilir. Burada yaşayacağınız problem ufak çaplı bir adaptasyon problemidir. Adaptasyon problemini atlatınca tüm sınavların özünde birbirine oldukça benzediğini göreceksiniz.

Peki mezuna kalmak mantıklı mıdır?

Bu sorunun ucunun açık olduğunu belirtmek isterim. Eğer istediğiniz üniversite ya da bölümü kazanamadıysanız yukardaki bilgiler ışığında kararınızı gözden geçirebilirsiniz. Bunun için bir check list hazırlayabilirsiniz. Artı ve eksilerle dolu listede en çok hangisi sizin için daha mantıklıysa ona göre adım atabilirsiniz. Ve en önemlisi mezuna kalmanın korkunç bir şey olmadığını ve yalnız olmadığınızı unutmayın Kopilot Rehberlik ailesi sizin tüm sınav yılınızda yanınızda olacaktır.

TYT Türkçe Nasıl Çalışılır? Nereden Başlanmalı?
Yazar: AHMET TARIK ALKAN

Türkçe dersine nasıl çalışılır? sorusu öğrenciler için arama motorlarında en fazla sorulan soruların başında gelmektedir. Türkçe dersi öğrencinin anlama ve konuyu yorumlama gücünü geliştirir. Bu bakımdan Türkçe dersinde başarılı olan bir öğrenci diğer derslerinde de başarılı olur. Sınavda ilk sırada olan Türkçe sınav anı heyecanının en çok olduğu ama aynı zamanda en çok odak isteyen derstir bu yüzden sınav öncesinde Türkçe netleri olabildiğince artırılmalı ve sınavda bunun rahatlığından faydalanılmalıdır.

Türkçe dersinde anlama, anladığını yorumlama becerisini geliştiren en büyük alışkanlık kitap okuma alışkanlığıdır çünkü kitap okuma alışkanlığı ile doğru okuma, okuduğunu doğru anlama, anladığını yorumlama becerisi zaman içerisinde gelişir. Öğrencinin sınavlarda sınav sorularını doğru okuması ve doğru anlaması, yoruma açık olan soruları doğru olarak yorumlaması ve özellikle paragraf sorularında muhakeme yapabilmesi kitap okuma alışkanlığı ile paralel bir şekilde ilerlemektedir.

TYT Türkçeyi dil bilgisi ve paragraf soruları olarak iki ayrı başlıkta ele alıyoruz. TYT'de 40 sorunun dağılımı genellikle 30-32 soru paragraf 7-10 soru da dil bilgisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Öncelikle YKS çalışmalarımıza başlar başlamaz paragraf ve dil bilgisi çözümü başlamalıdır çünkü öğrenci hangi alanda olursa olsun iyi bir sıralama hedefi varsa Türkçeden iyi bir net yapmalıdır. İster bir Youtube kanalı ister el kitabıyla birlikte konu çalışılıp bir yandan da soru bankasıyla ilerlenir. Öğrencinin seviyesine göre farklılık gösterse de en az 2 paragraf 1 dil bilgisi soru bankası bitirildikten sonra daha fazla soru bankası üzerinden pekiştirilmeye ihtiyaç görülmüyorsa branş denemelerine geçilerek hem bu derse ayrılan zamandan kazanılır hem de daha hızlı sonuç alınır.

TYT Türkçe'de Başarılı Olmak İçin 10 Adım
1. Ders Programı Oluşturun:
· TYT sınavına hazırlık için bir çalışma programı oluşturun. Planınızda günlük, haftalık ve aylık hedefler belirleyin.

2. Konu Analizi Yapın:
· Türkçe bölümünde hangi konuların ağırlıklı olduğunu belirleyin. Dilbilgisi, paragraf soruları, okuma anlama gibi konulara odaklanın.

3. Kaynak Seçimi:
· Türkçe konularını kapsayan güvenilir kaynakları seçin. Türkçe dilbilgisi kitapları, soru bankaları ve deneme sınavları size fayda sağlayabilir.

4. Dilbilgisi Çalışmaları:
· Türkçe dilbilgisi kurallarını öğrenin ve bu kuralları uygulamalı olarak pekiştirin. Özellikle noktalama işaretleri, yazım kuralları, ses bilgisi gibi çok çıkan konulara dikkat edin. Çıkma oranlarına göre çalışmak çok önemli.

5. Paragraf Çözme Alıştırmaları:
· Paragraf sorularında anlama becerinizi geliştirmek için bolca paragraf çözme alıştırması yapın. Soruları dikkatlice okuyun ve anlamını kavrayın.

6. Okuma Alışkanlığı Kazanın:
· Genel kültür seviyenizi artırmak ve okuma hızınızı geliştirmek için düzenli olarak kitap, makale ve haber okuyun.

7. Deneme Sınavları Çözün:
· Zaman yönetimi ve sınav stratejilerinizi geliştirmek için düzenli olarak TYT deneme sınavı ve branş denemesi çözün. Yanlışlarınızı analiz edin ve eksik olduğunuz konulara odaklanın.

8. Günlük Tekrarlar Yapın:
· Öğrendiğiniz konuları unutmamak için düzenli olarak günlük tekrarlar yapın. Küçük notlar alabilir veya özetler oluşturabilirsiniz. Aynı zamanda her konudan 1-2 test bırakarak tekrarlara eklemeniz iyi olacaktır.

9. Motivasyonunuzu Yüksek Tutun:
· Uzun bir hazırlık süreci olduğu için motivasyonunuzu yüksek tutun. Hedeflerinizi belirleyin ve bu hedeflere ulaşmak için çaba sarf edin.

 

PARAGRAF SORULARINDA BAŞARILI OLMAK İÇİN 7 ADIM
 TYT Türkçe ve diğer derslerde başarılı olabilmek için gerekli olan paragraf sorularında dikkat etmemiz gerekenleri şöyle özetleyebiliriz:

1. Soru Metnini İyi Okuyun:
· Soru metnini dikkatlice okuyun. Paragrafın ana temasını ve içeriğini anlamaya çalışın.

2. Ana Fikri Belirleyin:
· Paragrafın ana fikrini belirleyin. Paragrafın ne hakkında olduğunu anlamak, diğer soruları daha etkili bir şekilde çözmenize yardımcı olacaktır.

3. Detayları Fark Edin:
· Paragraf içindeki önemli detayları fark edin. Ana fikri destekleyen örnekler veya açıklamaları tespit edin.

4. Kelimelere ve Bağlaçlara Dikkat Edin:
· Paragraf içindeki önemli bağlaçları ve geçiş ifadelerini belirleyin. Bu ifadeler paragrafın akışını ve mantığını anlamanıza yardımcı olabilir. Bir cümlenin önceki veya sonraki cümle ile ilişkisi paragrafın bütünlüğünü sağlar.

5. Mutlaka paragraf çözmeyi günlük rutin haline getirin.
6. Zaman Yönetimine Dikkat Edin:
· Paragraf sorularını çözerken zaman yönetimine dikkat edin. Her bir soruya ayrılan süreyi bilin ve gerektiğinde sorular arasında geçiş yaparak zamanınızı etkili bir şekilde kullanın.

7. Kelime Anlamlarını Kullanın:
· Paragraf içinde geçen kritik kelimelerin anlamlarını anlamaya çalışın. Bu, cümlelerin bağlamını ve soruların cevaplarını bulmanıza yardımcı olabilir.

Paragraf sorularını çözmek, metin anlama yeteneğinizi geliştirmenin yanı sıra doğru analiz ve mantık yürütme becerilerinizi de içerir. Bu adımları takip ederek paragraf sorularına daha etkili bir şekilde yaklaşabilir ve başarıyla çözebilirsiniz.

DİL BİLGİSİ SORULARINA YAKLAŞIM
Birçok öğrenci ön yargılı yaklaşsa da dil bilgisi kısmı çalışıldığında en hızlı sonuç alınabilecek kısımdır. Konu elemesi yapılmak isteniyorsa zorlanma derecesine göre eleme yapılmalıdır. Genellikle öğrencilerin daha çok zorlandığı fiilde çatı ve son yıllarda soru çıkmayan anlatım bozukluğu konusu elenebilir. Aşağıda dil bilgisi konularında sıkça karşılaşılan konuları bulabilirsiniz:

1. Fiil Çekimleri:

2. Sözcükte Yapı

3. Edat-Bağlaç-Ünlem

4. İsim-Sıfat ve Tamlamaları

5. Ses Bilgisi

6. Noktalama İşaretleri

7. Cümlenin Ögeleri:

8. Cümlenin Çeşitleri

Dil bilgisi ile ilgili bir soru bankası çözdükten sonra hem TYT Türkçe branş denemeleri hem de ayrı olarak dil bilgisi branş denemeleri çözerek hem süre açısından hem de soru çeşitliliği açısından kendinizi geliştirmeniz çok önemli.